Türkiye’de Motosikletler İçin Zorunlu Trafik ve Kasko Sigortası

Zorunlu trafik sigortası, motosiklet sahibinin trafikte üçüncü şahıslara verebileceği zararları karşılayan ve yasalarca yaptırılması zorunlu olan sigorta türüdür. Bu poliçe, bir kaza durumunda karşı tarafta oluşan maddi hasarları ve olası tedavi giderlerini üstlenir, ancak kendi motosikletinizdeki hasarları karşılamaz. Motosikletin kendi hasarlarını teminat altına almak için isteğe bağlı kasko sigortası devreye girer.

Şehirlere Göre Farklılıklar

Zorunlu trafik sigortası primleri, motosikletin kayıtlı olduğu ile (şehre) göre de değişir. Trafik yoğunluğu ve kaza istatistikleri yüksek olan büyük şehirlerde primler daha yüksek olabilmektedir. Örneğin, 2025 yılı başında İstanbul’da 125 cc bir motosiklet için ortalama yıllık trafik sigortası primi yaklaşık 8.200 TL seviyesinde gerçekleşirken, daha düşük riskli görülen Ankara’da aynı sınıf bir motosikletin primi ortalama 6.600 TL civarında kalmıştır. Bu değerler, hasar basamağı 4 için geçerli ortalama primleri ifade etmektedir. İyi sürücü indirimine sahip bir motosikletli çok daha düşük tutarlar ödeyebilirken, sık kazası olan riskli sürücüler (0-1 basamak) tavan fiyatlara yakın, oldukça yüksek primler ödeyebilmekte. Nitekim Mart 2025 itibarıyla İstanbul’da bir motosiklet için belirlenen trafik sigortası tavan primleri, en yüksek risk düzeyinde 14.656 TL’ye kadar çıkabilmekte. Genel olarak, büyük şehirlerde primler ülke ortalamasının üzerinde seyrederken, küçük illerde ve kırsal bölgelerde aynı motosiklet için daha düşük prim teklifleri almak mümkün.

Primleri Etkileyen Diğer Faktörler

Zorunlu trafik sigortası prim hesaplamasında motorun hacmi ve kayıtlı olduğu il dışında, sürücünün geçmiş hasar durumu (hasar basamağı) en önemli faktörlerden biri. Hasarsız geçen yıllar için uygulanan indirimlerle primler %50’ye varan oranlarda düşebilirken, kazalı sürücüler için ek artışlar uygulanır. Ayrıca aracın kullanım amacı da (örneğin kurye gibi ticari kullanım, hususi kullanıma göre daha yüksek risk sayılır) prim üzerinde etkili. Genç sürücülerin durumu ise aşağıda ayrıca ele alınmış.

2025 yılında yüksek enflasyon ve hasar maliyetlerindeki artışlar nedeniyle, 2024’e kıyasla trafik sigortası fiyatlarında belirgin yükselişler yaşandığı görülmekte. Sigorta Düzenleme Kurumu (SEDDK), prim artışlarını kontrol altında tutmak için aylık artış oranlarını belirlemekte ve tavan fiyat uygulamasını sürdürmekte. Yine de motosiklet sahipleri, farklı sigorta şirketlerinden teklif alarak kendilerine en uygun primi bulma imkanına sahip. 2024 yılında birkaç bin TL seviyesinde olan zorunlu trafik sigortası primleri, 2025’te özellikle büyük kentlerde 7-8 bin TL bandına yükselmiş; motosikletin motor hacmi büyüdükçe ve risk faktörleri arttıkça bu tutarlar daha da yukarı çıkabilmekte.

Motosiklet Kasko Sigortasının Kapsamı ve Teminatları

Kasko sigortası, motosikletinizde meydana gelebilecek kendi zararlarınızı teminat altına alan, isteğe bağlı bir sigorta türü. Zorunlu trafik sigortasının aksine, kasko poliçesi sizin aracınıza gelebilecek hasarları karşılar. Temel olarak kasko sigortası, motosikletin kaza yapması, yanması veya çalınması gibi durumlarda devreye girerek aracınızın değer kaybını telafi etmeyi amaçlar.

Bir motosiklet kasko poliçesinde genellikle şu ana teminat türleri bulunur:

• Çarpma/Çarpışma Teminatı: Motosikletinizin bir trafik kazasında başka bir araçla veya sabit bir cisimle çarpışması sonucu oluşan hasarları karşılar. Tek taraflı kazalar (örneğin motosikletin devrilmesi, düşmesi) da bu kapsamda değerlendirilir.
• Yangın Teminatı: Motosiklette meydana gelebilecek yangın veya patlama sonucunda oluşan zararlar güvence altındadır.
• Hırsızlık Teminatı: Motosikletin çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi durumunda oluşan kayıpları karşılar. Motosikletin tamamı çalınırsa piyasa değeri ödenir; parça çalınması halinde ilgili parçanın değeri teminata girer (poliçe şartlarına göre).
• Doğal Afet Teminatları: Deprem, sel, fırtına, dolu gibi doğal afetler nedeniyle motosiklette oluşabilecek hasarlar poliçede yer alan teminatlar kapsamında ise karşılanır. Birçok kapsamlı kasko poliçesi bu tür afetleri standart olarak içerirken, bazı temel poliçelerde bu teminatlar opsiyonel olabilir.
• Kötü Niyetli Hareketler (Vandalizm): Üçüncü kişilerin kötü niyetle motosiklete zarar vermesi durumu da kaskonun teminatları arasına eklenebilir. Çoğu kapsamlı poliçede bu tür vandalizm kaynaklı hasarlar güvence altında.
• Ek Teminatlar: Poliçeye göre değişmekle birlikte, grev, lokavt, terör, halk hareketleri gibi olaylar sonucu oluşan zararlar, ihtiyari mali mesuliyet (İMM) (zorunlu trafik sigortasının limitini aşan üçüncü şahıs zararları), sürücü ve yolcu koltuk ferdi kaza teminatı, deprem ve sel teminatı gibi ek güvenceler poliçeye dahil edilebilir. Kapsamlı kasko poliçeleri genellikle bu ek teminatların çoğunu içerirken, “dar kasko” denilen sınırlı poliçelerde yalnızca ana riskler teminat altına alınır.

Yukarıdaki teminatlar sayesinde kasko sigortası, bir trafik kazasında kusurlu olsanız bile kendi aracınızın tamir masraflarını karşılar. Örneğin kaskosu olan bir motosiklet sürücüsü, virajı alırken motosikletinin devrilmesi sonucu oluşan hasarlar için poliçesinden ödeme alabilir; motosikleti park halindeyken çalındığında veya yanma, patlama gibi durumlarla karşılaştığında da yine kasko devreye girer.

Kasko Sigortasının Kapsamadığı Durumlar

Her ne kadar kasko sigortası geniş kapsam sunsa da, poliçe teminatları dışında kalan bazı durumlar var. Bu durumlar meydana gelirse sigorta şirketi hasarı ödemeyebilir. Önemli kapsam dışı hallerden bazıları şunlardır:

• Alkol veya Uyuşturucu Etkisi: Sürücünün kaza anında yasal sınırın üzerinde alkollü olması veya uyuşturucu madde etkisi altında bulunması halinde, kasko şirketi hasarı ödemez. Bu durum poliçe şartlarında açıkça belirtilir ve tespit edildiğinde tazminat hakkı kaybedilir.
• Yetkisiz/Ehliyetsiz Sürücü: Motosikletin, geçerli sürücü belgesi olmayan veya poliçede tanımlanmamış bir kişi tarafından kullanılması sırasında meydana gelen kazalar kapsam dışıdır. Kasko, genellikle yalnızca ruhsatlı ve poliçede belirtilen kişilerce kullanılan aracın hasarlarını karşılar. Bu nedenle motosikletinizi emanet ettiğiniz kişinin ehliyetinin uygun olduğundan emin olmalısınız.
• Yarış ve Amacı Dışında Kullanım: Motosikletinizi yarış, ralli, hız denemesi gibi profesyonel sportif faaliyetlerde veya poliçede beyan edilenden farklı ticari amaçlarla (örneğin kayıt dışı yolcu taşımak gibi) kullanırsanız, bu esnada meydana gelen hasarlar kasko kapsamında olmaz. Kasko, genellikle günlük normal kullanım için geçerli olup yarış amaçlı riskleri hariç tutar.
• Belirtilmemiş Aksesuarlar/Modifikasyonlar: Motosiklete sonradan eklenen özel parçalar, modifikasyonlar veya ekstra aksesuarlar poliçede ayrıca belirtilmedikçe teminat harici kalır. Kasko poliçesi, fabrika çıkışı orijinal donanımları kapsar; eğer özel bir egzoz sistemi, çanta seti, modifiye parçalar takıldıysa bunların sigortalanması için poliçeye ek teminat yazılması gerekir. Aksi halde bu parçalara gelen zararlar için tazminat ödenmez.
• Diğer Genel Dışlamalar: Kasko poliçelerinde standart olarak savaş, isyan, nükleer riskler gibi olağanüstü durumlar kapsam dışında bırakılır. Ayrıca sürücünün kasıtlı olarak araca zarar vermesi (sigorta dolandırıcılığı amacıyla) gibi haller de teminat dışıdır. Hırsızlık olaylarında sigortanın ödeme yapabilmesi için gerekli resmi belgelerin (çalınma durumunda polis tutanağı gibi) ibraz edilmesi şarttır; aksi halde ödeme yapılmaz.

Yukarıdaki maddeler, genel kasko sigortası şartlarına göre kapsam dışı kalan durumların başlıcaları. Bunun dışında, satın alınan poliçenin türüne göre değişebilecek istisnalar da bulunabilir. Motosiklet sahiplerinin poliçelerini dikkatlice inceleyerek hangi risklerin teminat altına alındığını, hangilerinin alınmadığını netleştirmeleri önerilir. Özellikle doğal afetler veya vandalizm gibi bazı teminatlar her poliçede otomatik olmayabileceğinden, ihtiyaç duyulan ek teminatların eklenmesi önemlidir.

Kapsamlı bir motosiklet kaskosu, aynı zamanda sigorta şirketine göre değişen çeşitli asistans hizmetleri de içerebilir. Örneğin, bazı kasko paketlerinde yol yardımı, çekici hizmeti, kaza sonrası ikame araç (yedek motosiklet veya araç) temini gibi ek avantajlar sunulur. Bu tip hizmetler, kaza veya arıza durumlarında hayatı kolaylaştıran unsurlardır ve poliçenin değerini artırır.

Türkiye’de birçok sigorta şirketi motosikletler için hem zorunlu trafik sigortası hem de kasko sigortası hizmeti sunmaktadır. Zorunlu trafik sigortasının teminatları yasayla sabit olduğundan, farklı şirketler arasındaki fark genellikle fiyat teklifi ve hizmet kalitesiyle ilgili. Kasko sigortasında ise şirketlerin sunduğu paket içerikleri, teminat kapsamları ve ek hizmetler önemli farklılıklar gösterebilir. Aşağıda önde gelen sigorta şirketlerinin motosiklet sigortası yaklaşımları ve genel olarak sundukları paketlere dair karşılaştırmalar yer almakta:

Fiyat Karşılaştırması: Zorunlu trafik sigortasında şirketler arası fiyat farkları, SEDDK tarafından belirlenen tavan fiyatlar nedeniyle sınırlıdır; tüm şirketler belirlenen üst limitlere uymak zorunda. Yine de, özellikle hasarsızlık indirimi durumları veya şirketlerin rekabet stratejilerine göre trafik poliçesi primlerinde ufak farklılıklar olabilir. Kasko sigortasında ise fiyatlar ve kapsam tamamen serbest piyasa koşullarına göre belirlendiğinden, farklı şirketlerden alınan teklifler arasında önemli fiyat ve içerik farkları görülebilir. Örneğin, kapsamlı asistans hizmetleri sunan Allianz’ın kasko teklifi, daha temel bir paket sunan bir başka şirkete kıyasla daha yüksek primli olabilir. Benzer şekilde Aksigorta gibi fiyat odaklı bir şirketten alınan teklif, daha geniş kapsamlı bir şirket teklifinden düşük çıkabilir. Bu nedenle motosiklet sahiplerine, poliçe satın almadan önce birden fazla şirketten teklif alıp karşılaştırma yapmaları önerilir. Online karşılaştırma platformları veya acenteler aracılığıyla farklı şirketlerin sunduğu primleri ve teminatları görmek mümkün. Karşılaştırma yaparken sadece fiyat değil, poliçenin kapsamında yer alan teminatlar, muafiyetler ve sigorta şirketinin hasar anındaki hizmet kalitesi de dikkate alınmalı. Unutulmamalıdır ki, en ucuz poliçe her zaman en iyisi olmayabilir; hasar durumunda hızlı ödeme yapan, geniş servis ağı olan ve ihtiyaç duyulan teminatları barındıran poliçeler uzun vadede avantaj sağlar.

Sigorta Yaptırmak İçin Gerekli Belgeler ve Şartlar

Motosiklet için sigorta (hem trafik sigortası hem kasko) yaptırırken bazı belge ve bilgilerin ibrazı gerekli. Genellikle işlemlerin tamamlanması için araç ruhsatı ve kimlik bilgileri yeterli olmakta. Aşağıda süreçte gereken temel belge ve şartlar listelenmiştir:

• Araç Ruhsatı (Tescil Belgesi): Motosikletin kayıtlı olduğu ruhsat belgesindeki bilgiler poliçe düzenlenmesi için kullanılır. Ruhsattaki plaka, marka-model, motor hacmi, şasi numarası gibi bilgiler sigorta teklifinin oluşturulmasında gerekli.
• Kimlik ve Sahibine Ait Bilgiler: Sigortayı yaptıran kişinin T.C. kimlik numarası, adı-soyadı ve iletişim bilgileri istenir. Motosiklet ruhsat sahibinin kimlik bilgileri, vergi kimlik numarası (şahıs veya şirket olması durumuna göre) poliçeye işlenir.
• Sürücü Belgesi: Zorunlu trafik sigortası teklifi için çoğu zaman ehliyet bilgisi talep edilmese de, kasko sigortası yaptırırken sigorta şirketi sürücünün ehliyet sınıfı ve yılı gibi bilgileri sorabilir. Bu, sürücünün deneyimi hakkında fikir verir. Ayrıca ehliyet olmadığı halde aracı kullanmaya kalkan birinin kazası sigorta kapsamı dışında kalacağından (yukarıda belirtildiği gibi) ehliyet şarttır.
• Mevcut Poliçe Bilgileri: Eğer araç ikinci el ise ve önceki sahibinin halen geçerli bir trafik sigortası poliçesi varsa, yeni sigorta yapılırken bu bilgiler sisteme işlenir. Genellikle plaka üzerinden sorgulama yapıldığı için, yeni sahibi olarak T.C. kimlik numaranızı vermeniz yeterli. Yine de bazı durumlarda önceki poliçe numarası veya hasarsızlık kademesi belgesi istenebilir.
• Ödeme Bilgileri: Prim ödemesi için genellikle kredi kartı veya banka bilgileri gerekecek. Taksitli ödeme yapmak isterseniz finansal bilgiler talep edilir. Bu, resmi bir “belge” değil ancak süreç için gerekli.
• Kasko için Ek Şartlar: Kasko sigortası yaptırırken motosikletin mevcut durumunun tespiti istenebilir. Birçok sigorta şirketi, araca kasko yapmadan önce motosikletin fotoğraflarını veya eksper raporunu talep eder. Bu, aracın o andaki hasarsız (veya mevcut hasarlarının kayıt altına alınmış) olduğunu doğrulamak için. Özellikle ikinci el ve daha önce kaskosuz kullanılmış motosikletlerde, poliçe başlamadan önce ekspertiz yapılması veya en azından motosikletin çeşitli açılardan fotoğraflarının şirkete iletilmesi yaygın bir uygulamadır. Bunun dışında kasko için ayrıca aksesuar teminatı isteniyorsa, aksesuar listesi gibi ek bilgiler de sunulabilir.

Sigorta yaptırma şartları bakımından, zorunlu trafik sigortası için motosikletin trafiğe çıkmaya uygun ve tescilli olması gerekir. Yasal olarak trafikte olan (plakası ve ruhsatı bulunan) her motosiklet, tescil edildiği andan itibaren trafik sigortası yaptırmak zorundadır. Araç muayenesi geçmiş olsa bile sigorta poliçesi düzenlenebilir; ancak muayenesiz araçla trafiğe çıkmak ayrı bir ceza konusu olduğundan, hem muayenenin hem sigortanın güncel olması tavsiye edilir.

İşlem süreci günümüzde oldukça kolaylaşmıştır: Gerek e-Devlet üzerinden gerek sigorta acentesi veya online platformlar üzerinden plaka ve kimlik bilgileri girilerek trafik sigortası poliçesi birkaç dakika içinde satın alınabilir. Kasko sigortası da benzer şekilde tekliflendirilir ancak poliçenin geçerli olabilmesi için bazen yukarıda bahsedilen ekspertiz adımı tamamlanana dek beklenir. Belgelerin ve bilgilerin doğru verilmesi, olası bir hasar anında sorun yaşamamak için önem taşır.

Genç Sürücüler İçin Prim Uygulamaları

Sigorta şirketleri, sürücünün yaşını ve deneyimini prim hesaplamasında önemli bir kriter olarak değerlendirebilir. Genç sürücüler (özellikle 18-25 yaş arası), istatistiksel olarak daha yüksek risk grubunda görüldükleri için genelde daha yüksek primlerle karşılaşırlar. Bu durum hem trafik sigortasında hem de kasko sigortasında kendini gösterebilir:

• Zorunlu Trafik Sigortasında: Resmi tarifeler genç sürücü için ayrı bir fiyat öngörmese de, genç bir motosiklet sürücüsü genellikle sigorta geçmişinin yeniliği nedeniyle hasarsızlık indirimi bulunmayan (basamak 4) tarifeden prim öder. Örneğin 45 yaşında, yıllardır kaza yapmamış bir motosikletli 7. basamak indiriminden faydalanıp çok daha düşük prim öderken, 20 yaşındaki yeni ehliyet almış bir sürücü başlangıç seviyesinde (ve eğer kaza yaparsa ceza basamağına düşebilir) olduğu için prim avantajı olmaz. Dolayısıyla genç sürücüler fiilen daha yüksek ücret ödeme eğilimindedir. Ayrıca kimi şirketler, riskli gördükleri genç sürücülere poliçe vermek istemeyebileceğinden (özellikle kasko tarafında) trafik sigortasında yasal zorunluluk gereği poliçe yapılsa bile fiyat kırmada isteksiz olabilirler.
• Kasko Sigortasında: Genç ve tecrübesiz sürücüler için kasko primleri daha yüksek çıkar. Sigorta istatistiklerine göre, ehliyet yaşı az olan kullanıcıların kaza yapma olasılığı arttığından, bu risk primi yükseltir. Örneğin aynı motosiklet için 23 yaşındaki bir kullanıcıya verilen kasko teklifi, 40 yaşındaki bir kullanıcıya kıyasla belirgin şekilde fazla olabilir. Bazı kasko poliçeleri, 25 yaş altı sürücü varsa ek şartlar koyar: Örneğin hasar anında genç sürücünün kullandığı tespit edilirse standart muafiyete ek %5-10 ekstra muafiyet uygulanması gibi maddeler olabilir. Bu, sigorta şirketinin genç sürücü riskini paylaşmak adına aldığı bir önlem. Poliçe satın alırken sözleşme şartlarında “genç sürücü muafiyeti” olup olmadığına dikkat edilmelidir.
• İndirim ve Kampanyalar: Her ne kadar genel uygulama gençlerden daha fazla prim alınması yönünde olsa da, bazı sigorta şirketleri gençleri sigorta yaptırmaya teşvik için dönemsel kampanyalar yapabilmekte. Örneğin, belirli bir yaş aralığındaki sürücülere küçük bir indirim veya ilk kasko poliçesinde özel fiyat gibi promosyonlar görülebilir. Ancak bunlar istisnai olup, sigorta tekniği açısından genç sürücü indirimi yaygın bir uygulama değildir. Daha ziyade hasarsızlık indirimi kazanmak, güvenli sürüş geçmişi oluşturmak genç sürücülerin ilerleyen yıllarda daha uygun primler elde etmesini sağlar.

18-25 yaş arası motosiklet kullanıcıları sigorta maliyetleri konusunda daha dezavantajlı bir grupta. Bu yaş grubundaysanız, mümkün olduğunca hasarsızlık indirimi kazanmaya odaklanmak (dikkatli sürüşle kaza yapmamak) ve poliçenizi kesintisiz yenileyerek basamak atlamak uzun vadede primleri düşürecektir. Ayrıca sigorta şirketlerinin gençlere yönelik olası kampanyalarını takip etmek de faydalı olabilir. Unutmayın ki 25 yaşını geçip sürüş tecrübeniz arttıkça, risk profiliniz iyileşecek ve sigorta şirketlerinden daha uygun teklif alma ihtimaliniz yükselecek.